Η εξέλιξη της ομιλίας (Από το 9ο έως τον 12ο μήνα)

Στην ηλικία των 8 μηνών τα περισσότερα παιδιά έχουν λεξιλόγιο από μερικά μονοσύλλαβα (μπα, ντα, γκου κ.λπ.) και έχουν συνηθίσει την ανθρώπινη φωνή, τον τόνο και τις αποχρώσεις της. Έως τον 12^ο μήνα το παιδί κάνει σημαντικές προόδους. Αρχίζει να καταλαβαίνει το νόημα ορισμένων λέξεων και όταν, π.χ., αναφέρετε το αγαπημένο του παιχνιδάκι, στρέφεται προς αυτό ή ψάχνει να το βρει.

Προτού ακόμη μπορέσει να αρθρώσει λέξεις, δείχνει αυτό που θέλει ή προσπαθεί με χειρονομίες να σας κάνει να το καταλάβετε. Επαναλαμβάνει τα μονοσύλλαβα και προσπαθεί να μιμηθεί ήχους ή απαντά με χειρονομίες, όπως κουνώντας το χέρι του σε αποχαιρετισμό χωρίς να μπορεί να πει τη λέξη «αντίο». Όταν ακούγεται μουσική ή όταν του τραγουδάτε, χτυπάει παλαμάκια συμμετέχοντας στη «διασκέδαση». Ταυτίζει κάποια αντικείμενα με το όνομά τους, αλλά, φυσικά, τα αποδίδει με τον δικό του τρόπο και λέει, π.χ. «γάου» για το σκυλάκι, «νου» για το νερό, «μου» για το γάλα. Κάποια στιγμή, δοκιμάζοντας συλλαβές, θα πει «μαμά», «μπαμπά». Βλέποντας τη δική σας αντίδραση, θα καταλάβει ότι αυτό που λέει έχει κάποια ιδιαίτερη σημασία, θα το χρησιμοποιεί για να σας φέρει κοντά του ή για να τραβήξει την προσοχή σας και θα το ταυτίσει με σας.

Μιλάτε του όσο πιο πολύ μπορείτε

Μιλάτε του όσο μπορείτε. Πείτε του τι συμβαίνει γύρω του, περιγράψτε του τις κινήσεις σας όταν του κάνετε μπάνιο, του ετοιμάζετε φαγητό ή το ντύνετε για βόλτα. Χρησιμοποιήστε απλές λέξεις σε κανονική σύνταξη και φροντίστε να χρησιμοποιείτε την ίδια λέξη, κάθε φορά, για το ίδιο αντικείμενο. Ξεφυλλίστε μαζί του βιβλία με εικόνες, αφήστε το να δοκιμάσει να γυρίζει τα φύλλα, ονομάστε αυτό που βλέπει δείχνοντάς το. Όταν λέει «νου» και ζητάει νερό, δώστε του το νερό χρησιμοποιώντας την κανονική λέξη. Όταν λέει τα ακατανόητα μονοσύλλαβά του, απαντήστε του, κάπου-κάπου, με τον ίδιο τρόπο για να έχει την αίσθηση ότι «κουβεντιάζει» μαζί σας, αλλά αποφεύγετε να μιμείστε συνεχώς τη δική του ομιλία. Δεν μπορείτε, ακόμη, διορθώνοντάς το να το κάνετε να πει τις λέξεις σωστά, αλλά το βοηθάτε να εντυπώνει και να αφομοιώνει αυτό που σε λίγο καιρό θα βγει αυθόρμητα.

Η εξέλιξη της ομιλίας δεν ακολουθεί τον ίδιο ρυθμό σε όλα τα παιδιά. Συνήθως, στην ηλικία του ενός χρόνου, τα περισσότερα παιδιά λένε (καθαρά ή όχι) δυο-τρεις λέξεις με νόημα, αλλά υπάρχουν παιδιά που, ενώ καταλαβαίνουν και κάνουν αυτό που τους λέτε, δεν αρθρώνουν κανονικά λέξεις.

Ένα παιδί που μεγαλώνει στη σιωπή είναι πολύ πιθανό να αργήσει να μιλήσει. Ένα παιδί που ακούει να του μιλάνε μόνο «μωρουδίστικα» είναι φυσικό να αργήσει να πει λέξεις καθαρά. Αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία στην ηλικία αυτή δεν είναι τόσο τι λέει το παιδί, αλλά το ότι αντιλαμβάνεται, αντιδρά και προσπαθεί με κάποιο τρόπο να επικοινωνήσει. Αντίθετα, αν το παιδί δεν δείχνει να ενδιαφέρεται ή να αντιδρά στους ήχους ή στις ομιλίες, πρέπει να ελεγχθεί μήπως αυτό οφείλεται σε πρόβλημα της ακοής ή της αντίληψης.  

Βιβλιογραφία

1. Περιοδικό "Παιδί, Υγεία & Ανατροφή", εκδ. Απρίλιος 2007.